Dünya Su
Günü nedir, ne zaman kutlanır? 22 Mart Dünya Su Günü ne zaman, nasıl ortaya
çıktı? 22 Mart hangi güne denk geliyor? 2023 Dünya Su Günü Teması ne oldu?
Suyun önemi nedir? Günde ne kadar su içmek gerekir? Dünya su Gününün amacı
nedir? Suyun Dünya ve yaşam için
hayatımızdaki önemi nedir? Yaşamın kaynağı su neden evrendeki en özel madde?
İşte Dünya Su Günü’ne ilişkin bilmeniz gereken bazı önemli bilgiler
1993 yılından
bugüne kutlanan ve dünya su günü anlamı ve önemi merak ediliyor. Dünyada ve
ülkemizde su kaynaklarının anlamı ve önemi bugünde bir kez daha hissedilir. Su
insan yaşamı için oksijenden sonra gelen en önemli öğedir ve beslenmemizin
vazgeçilmez bir parçasıdır. 22 Mart 2023 Çarşamba Dünya Su Günü ve bu yılın
odak noktası Değişimi Hızlandırın…
Dünya Su Günü
Bugün Dünya Su
Günü. Su, gezegenimizdeki yaşamın kaynağı, doğanın en güzel hediyesi. O
olmazsa, yaşam olmaz. Fakat kuraklık evimizde! Ülkemiz, su fakiri olma yolunda
ilerliyor.
Birleşmiş
Milletler tarafından ilan edilen Dünya Su Günü kutlanmaya başlandı. Dünyada ve
ülkemizde su kaynaklarının anlamı ve önemi bu özel günde bir kez daha anlaşılır
ve farkındalık oluşturulur. Su insan ve her canlı yaşamı için oksijenden sonra
gelen en önemli öğedir ve beslenmemizin vazgeçilmez bir parçasıdır.
1993 yılından
itibaren kutlanmakta olan dünya su gününde, suyun hayatımıza sağladığı tüm
faydalarını fark ederek ve kutlayarak, suya doğru bir şekilde değer verebilir
ve onu herkes için etkili bir şekilde koruyabiliriz.
Her yıl 22
Mart’ta kutlanan Dünya Su Günü, suyun önemini ve değerini tekrar hatırlatıyor
ve temiz suya erişimi olmayan 2,2 milyar insanın farkındalığını artırıyor.
Dünya Su
Günü Tarihçesi
Bu gün ilk
olarak, Brezilya’nın Rio de Janeiro kentindeki 1992 yılında, Birleşmiş
Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (UNCED) gündeme getirildi ve resmi
olarak önerildi. Aralık 1992’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, her yıl 22
Mart’ın Dünya Su Günü olarak ilan edildiği A / RES /
47/193 kararını kabul etti.
1993’ten
itibaren geniş katılımla kutlanan Dünya Su Günü etkinlikleri her yıl katlanarak
arttı ve halk, desteklerini göstermek amacıyla gün boyu muslukları açmamaya
teşvik edildi.
Dünya Su
Gününün Amacı
Birleşmiş
Milletler ve diğer ulus devlet üyeleri bu günü kampanyalar düzenleyerek ve
etkinlikler yoluyla küresel su tasarrufunu teşvik ederek kutluyorlar.
1993 yılından
beri her yıl 22 Mart’ta düzenlenen Dünya Su Günü, suyun önemine odaklanıyor. Dünya
Su Günü, temiz suya erişimi olmayan 2,2 milyar insanın
farkındalığını artırmak için düzenleniyor.
Küresel su
kriziyle mücadele etmek için harekete geçmek, doğru ve bilinçli kullanılmasına
teşvik etmek, su sorunlarını anlamak ve küresel ısınma ve suyun dikkatsizce
tüketimine ve diğer negatif etkenlere karşı ilgi çekmek amacıyla kutlanıyor.
Birleşmiş
Milletler ve Un-Water aynı zamanda Dünya Su Günü temasının seçilmesinden de
sorumludur, aynı zamanda küresel olarak mesajlar ve raporlar dağıtır.
Yılın diğer
günleri olduğu gibi bu gün de, BM üyeleri ve kurumları ile çeşitli STK’lar ve
sivil toplum kuruluşları da toplumlar genelinde insanlara yönelik tanıtım
faaliyetlerine dahil olurlar. Bu etkinlik ve kampanya sırasında tüm su
sorunları vurgulanmaktadır.
Dünya Su
Günü Teması: ‘Değişimi Hızlandırın’
Birleşmiş
Milletler-Su (UN-Water) tarafından organize edilen bu kutlamalar her yıl farklı
bir tema ile gerçekleştirilmektedir. 2023 Dünya Su Günü teması ‘Değişimi
Hızlandırın’ (Accelerate Change) olarak belirlendi.
Bu Dünya Su
Günü, su ve sanitasyon krizini çözmek için değişimi hızlandırmakla ilgili
olarak bir tema seçti. Su hepimizi etkilediği için herkesin harekete geçmesine
ihtiyacımız var.
Bu sen demek!
Siz, aileniz, okulunuz ve çevrenizdekiler, yaşamınızdaki suyu kullanma, tüketme
ve yönetme şeklinizi değiştirerek bir fark yaratabilirsiniz. Bu, dünyanın su
etrafında birleşmesi için nesilde bir kez görülen bir an.
Rolünü oyna, elinden geleni yap
“Değişim Ol” (Be the change) adlı 2023 Dünya
Su Günü kampanyası, insanları suyu kullanma, tüketme ve yönetme biçimlerini
değiştirmek için kendi hayatlarında harekete geçmeye teşvik ediyor.
Birleşmiş
Milletler Genel Sekreteri António Guterres, kampanyaya verdiği desteği
tweet’leyerek, “Dünya ne yazık ki 2030 yılına kadar herkes için su ve
sanitasyon hedefimize ulaşmak için rotadan saptı. Milyarlarca insan hala
güvenli su ve tuvalete sahip değil. Değişimi hızlandırmak için hepimiz bir
şeyler yapabiliriz.” Bir birey olarak veya bir kuruluş adına bugün harekete
geçin!
22
Mart Dünya Su Günü
Dünya Su Günü Ne Zaman?
Dünyada her yıl 22 Mart tarihi Dünya Su Günü (World Water Day) olarak
kutlanmaktadır. Dolayısıyla 22 Mart 2023 Çarşamba Dünya
Su Günü olarak kutlanacak.
Suyun
canlılar için önemi
Su canlıların
yaşaması için hayati öneme sahiptir. Canlı organizmalar hayatta kalmak için
suya ihtiyaç duyar. Su aynı zamanda birçok organizmanın metabolizmayı
düzenlemesine yardımcı olur ve vücuda giren veya çıkan bileşikleri çözer.
Dolayısıyla en küçük canlıdan en büyük canlı varlığa kadar bütün biyolojik
hayatı ayakta tutan ve hayatta kalmasını sağlayan sudur.
Hücrelerin,
dokuların organ ve sistemlerin düzenli çalışmasında, metabolizma sonucu oluşan
zararlı maddelerin taşınması ve vücuttan atılmasında etkili faktör olan su
günlük hayatta sıklıkla tüketilmesi gerekir.
Su, fiziksel
ihtiyaçlarımızı karşılayan değerli bir maddedir ve aynı zamanda birçok insan
için manevi önemi büyüktür. Su ayrıca bizi ve sayısız başka türü destekleyen
birçok ekosistemin ayrılmaz bir parçasıdır.
Gezegendeki
tatlı su miktarı zaman içinde oldukça sabit kalırken atmosferde sürekli tatlı
su olarak geri dönüştürülür. Ancak dünya genelinde artan nüfus nedeniyle bol
miktarda su temini için her yıl rekabetin yoğunlaştığı anlamına gelir.
Su hayattır.
Dünyadaki tüm canlı organizmaların hayatta kalması için tatlı su
gereklidir. Vücudumuzun yaklaşık %60’ı sudan oluşur ve onsuz birkaç günden
fazla yaşayamayız. Aynı zamanda dünyamızın da 3/4’ü suyla kaplıdır.
Tatlı su,
dünyadaki tüm suyun çok küçük bir bölümünü oluşturur. Gezegenin yaklaşık yüzde
70’i suyla kaplıyken, sadece yüzde 2,5’i taze, kullanılabilir tatlı sudur.
Gerisi tuzlu ve okyanus temellidir. Bu nedenle, tatlı suyumuzun sadece yüzde
1’i kolayca erişilebilir durumda ve çoğu buzullarda, kar ve toprak altında
sıkışıp kalmış durumda. Esasen, gezegendeki suyun yalnızca yüzde 0,007’si 6.8
milyar insanı beslemek ve ihtiyacını gidermek için mevcuttur.
Yeryüzündeki
tatlı su kaynakları hızla tüketilirken; gıdaya erişimden enerji güvenliğine,
ekonomik büyümeden iklim değişikliğine kadar birçok alanda, geleceğimiz için
çok büyük bir önemi olan yaşam kaynağını korumak hepimizin görevidir.
Sağlıklı ve
güvenli su nedir?
Güvenilir su
zararlı bakteriler, zehirli materyaller ve kimyasalları içermeyen sudur. Sağlık
Bakanlığınca ruhsatlandırılmış ticari amaçla satılan kaynak suları, içme suları
ve doğal mineralli sularda üretim aşamaları kontrol altına alınmış ve Sağlık
Bakanlığı denetimine tabii güvenli sulardır.
Şehir şebeke
suları da belediyelerce rutin olarak kontrol edilir. Şehir suyunda bulunması
muhtemel olan virüs, bakteri ve çeşitli patojenler çeşitli dezenfeksiyon
yöntemleri ile ortadan kaldırılmaya çalıştırılarak bu sular da güvenli hale
getirilmektedir.
Suyun
sağlığa faydaları nelerdir?
Hücrelerin,
dokuların organ ve sistemlerin düzenli çalışmasında, metabolizma sonucu oluşan
zararlı maddelerin taşınması ve vücuttan atılmasında etkili faktör olan su,
vücudunuzun temel kimyasal bileşenidir ve vücut ağırlığınızın yaklaşık %50 ila
%70’ini oluşturur. Vücudumuz hayatta kalmak için suya ihtiyaç duyar.
Vücudunuzdaki
her hücre, doku ve organın düzgün çalışması için su gereklidir. Örneğin su:
·
İdrar
yapma, terleme ve bağırsak hareketleri ile atıklardan kurtulur.
·
Vücut
sıcaklığını normal tutar
·
Eklemleri
yağlar ve kolay çalışmasını sağlar
·
Hassas
dokuları korur
Su eksikliği
dehidrasyona yol açabilir. Dehidrasyona, vücudunuzda normal işlevleri
yerine getirmek için yeterli su bulunmadığında ortaya çıkan bir durumdur. Hafif
dehidrasyon bile enerjinizi tüketebilir ve sizi yorabilir
Nasıl su
tasarrufu yaparsınız?
Hayatın
korunması için en önemli unsur olan su, uygun şekilde yönetilmezse yakın
gelecekte kıtlıklara neden olacak sınırlı bir maddedir. Su tasarrufu, yaklaşan
bu kıtlıkları hafifletmeye yardımcı olmak için uzun bir yol kat edebilir.
Su tasarrufu
için bizler ne yapabiliriz?
·
Dişlerinizi
fırçalarken, tıraş olurken suyu kapatın
·
Tuvaletinizde
sızıntı olup olmadığı kontrol edin.
·
Musluklarınızın
bakımını yaptırın mümkünse su tasarrufu modelleri tercih edin.
·
Bulaşık
ve çamaşır makinenizi yalnızca tam doldurduğunuzda kullanın
·
Sebze
ve meyveleri temizlerken bir kap içinde sirkeli su ile yıkayın
·
Çimlerinizi
ve bitkilerinizi ihtiyacı olduğunda ve buharlaşmanın az olacağı sabah
saatlerinde sulayın.
Günde ne
kadar su içmeliyim?
Vücut, gün
boyunca, çoğunlukla idrar ve ter yoluyla ve ayrıca nefes alma gibi düzenli
vücut işlevlerinden dolayı sürekli olarak su kaybeder. Dehidrasyonu önlemek
için her gün içecek ve yiyeceklerden bol su almanız gerekir.
Her gün ne kadar
su içmeniz gerektiğine dair birçok farklı görüş olsa da sağlık uzmanları
genellikle günde yaklaşık 2 litreye eşit olan 8 su bardağı (240 ml’lik bardak)
su tüketimi önermektedir.
Ancak bazı
uzmanlar, susamadığınız zamanlarda bile gün boyunca sürekli su içmemiz
gerektiğine inanıyor. Çünkü, vücutta oluşan zararlı maddelerin atılmasına
yardımcı olmak ve vücut sıvı dengesini koruyabilmek için 8-10 bardak (2.5 litre) su tüketilmesi
gereklidir. Çoğu durumda olduğu gibi, kişiden kişiye değişir. Pek çok faktör (hem
iç hem de dış) ne kadar suya ihtiyacınız olduğunu etkiler.
Yetişkinler
için, ABD Ulusal Bilimler, Mühendislik ve Tıp Akademileri’nin genel önerisi şu
şekildedir:
·
Kadınlar
için günde 11,5 bardak (2,7
litre)
·
Erkekler
için günde 15,5 bardak (3,7
litre)
İnsanlar su
gereksinimlerini genelde; içecekler, besinler ve metabolizma olmak üzere üç
kaynaktan sağlarlar. Besin içerisinde bulunan besin öğelerinin yakılması
sonucunda su oluşur. Diyette proteine göre karbonhidrat ve yağın yüksek olması
metabolik suyu arttırır.
Yediğimiz
besinler ve içecekler yoluyla da vücudumuza su sağlarız. Örneğin sebze ve
meyvelerin yaklaşık % 85-90’ı ve 1 su bardağı sütün %90’ı sudur. Gün içerisinde
içtiğimiz çay, kahve, soda vb. içeceklerle ile de sıvı almaktayız. Ancak kafein
içeren kahve, çay ve diğer içecekler sıvı ihtiyacını karşılasa da uygun su
kaynakları olarak sayılmazlar. Örneğin kafein içeren kahve içildiğinde su
alırsınız ancak diüretik etkisinden dolayı daha fazla idrar çıkışı yaparak daha
fazla sıvı kaybedersiniz.
Toplam sıvı
alımınızı birkaç faktöre göre değiştirmeniz gerekebilir:
·
Egzersiz
yaptığınızda veya sizi terleten herhangi bir aktivitede, sıvı kaybını kapatmak
için fazladan su içmeniz gerekir. Antrenman öncesinde, sırasında ve sonrasında
su içmek önemlidir.
·
Çevre
şartlarına göre sıcak veya nemli hava sizi terletebilir ve ek sıvı gerektirir.
Dehidrasyon, yüksek rakımlarda da meydana gelebilir.
·
Genel
sağlık durumunun bozulmasında, ateş, kusma veya ishal olduğunuzda vücudunuz
sıvı kaybeder. Dolayısıyla daha fazla su içmeniz gerekebilir.
·
Artan
sıvı alımını gerektirebilecek diğer durumlar arasında mesane enfeksiyonları ve
idrar yolu taşları bulunur.
·
ve
ayrıca hamileyseniz veya emziriyorsanız, susuz kalmamak için ek sıvılara da
ihtiyacınız olabilir.
Su, sağlık için
çok önemlidir. Peki sen yeterince su içiyor musun?
Daha ayrıntılı
bilgi için http://www.unwater.org/ sayfasını ziyaret
edebilirsiniz. Suyu ve Hayatı Kurtarın!