KURBAN BAYRAMINDA BESLENME
Kurban Bayramı’nda, Bayram geleneklerimizden olan tatlı, şeker tüketimine
ek olarak kırmızı et tüketiminin miktarı ve sıklığı artmaktadır. Ancak
özellikle bu dönemde şişmanlık, yüksek tansiyon, kalp-damar, mide ve diyabet
(şeker hastalığı) hastalığı olan kişilerin beslenmelerine dikkat etmeleri
gerekmektedir. Kurban bayramında; sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine,
yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli
dağıtılmasına özen gösterilmelidir.
- Bayram sabahı kurban kesme telaşı ile kahvaltı
öğününü atlanabilmektedir. Kahvaltı öğününün sağlıklı bir gün geçirmek
için önemli olduğu unutulmamalıdır.
- Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği
daha yüksek olduğu için; kalp-damar hastalığı, diyabet (şeker hastalığı)
ve yüksek tansiyonu olan kişiler, Kurban Bayramı'nda yağsız veya az yağlı
etleri tercih etmeli, kısıtlı miktarlarda tüketmeli ve aşırıya
kaçmamalıdır.
KURBAN ETİ NASIL TÜKETİLMELİ?
Etler sindirimi zor olan besinlerdir. Yeni kesilmiş hayvanların
etlerindeki sertlik, hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar. Bu
nedenle özellikle mide-bağırsak hastalığı olan kişiler kurban etlerini hemen
tüketmemeli, buzdolabında birkaç gün beklettikten sonra, haşlama veya ızgarada
pişirme yöntemiyle pişirerek tüketmelidir.
- Genel olarak sakatat tüketimi de artmaktadır.
Ancak özellikle kolesterol hastaları ile kalp-damar hastalığı riski
taşıyan kişiler sakatat tüketiminden kaçınmalıdır.
KURBAN ETLERİNİ NASIL PİŞİRMELİYİZ?
Kurban Bayramı'nda, etin tüketim miktarının yanı sıra pişirme
yöntemlerine de dikkat edilmelidir.
- Etlerin pişirilmesinde haşlama ve ızgara gibi
yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan kaçınılmalıdır. Çok yüksek
ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi çeşitli "kanserojen
maddelerin" oluşumuna neden olabileceği için tercih edilmemelidir.
- Etler iyi kalite proteinin yanı sıra yağ, çeşitli
mineraller ve vitaminleri de içermelerine rağmen C ve E vitaminini
içermezler. Bu nedenle etlerin sebzelerle birlikte pişirilmesi veya
etlerin yanında sebzelerin de tüketilmesi sağlıklı beslenme için
gereklidir. Ayrıca besin çeşitliliğinin sağlanması açısından sağlıklı bir
yöntemdir.
- Etle yapılan yemekler kendi yağı ile pişirilmeli
ve ilave yağ eklenmemelidir.
- Özellikle kuyruk yağı veya tereyağının et
yemeklerinde kullanılmasından kaçınılmalıdır.
- Etler ızgarada pişirilirken, etle ateş arasındaki
uzaklık eti yakmayacak ve "kömürleşme" sağlamayacak şekilde
ayarlanmalıdır.
- Yüksek ateş yüzeydeki proteinleri birdenbire
katılaştırır ve ısı etin iç kısmına ulaşamaz. Bu nedenle etlerin iç
sıcaklığı en az 75 ºC olmalıdır. Çok yüksek ısı, etin dış yüzeyinin
yanmasına ve su kaybının fazla olmasına yol açarak besin öğesi kaybını
artırır.
- Bazı zoonoz hastalıkların çiğ veya az pişmiş
etlerin yenmesiyle bulaştığı unutulmamalı ve etler kesinlikle çiğ veya az
pişmiş olarak tüketilmemelidir.
- Hayvanların kesilmesi, yüzülmesi, karkasın
parçalanması, etin nakli, muhafazası, pişirilmesi ve tüketime sunulması
aşamalarında kişisel hijyen kuralları ihmal edilmemelidir.
KURBAN ETLERİNİ NASIL SAKLAMALIYIZ?
Kesilen etlerin korunması ve saklanması insan sağlığı açısından çok
önemlidir.
- Kurban etleri, büyük parçalar şeklinde değil,
birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak buzdolabı poşetine
veya yağlı kâğıda sarılmalı ve buzdolabının buzluk kısmında veya derin
dondurucuda saklanmalıdır. Bu şekilde hazırlanan etler, buzlukta -2
derecede birkaç hafta, -18 derece derin dondurucuda ise 3-4 ay süreyle
saklanabilir.
- Etler kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli
besinlerdir. Etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözünmesi bazı
"mikroorganizmalar" için üreme ortamı oluşturur ve bu da
sağlığımızı tehdit eder. Çözünen et hemen pişirilmeli ve tekrar dondurulmamalıdır.
- Etlerin, "oda ısısında açıkta bırakılacak
şekilde değil", yine buzdolabının alt bölmesinde çözünmesi
sağlanmalıdır. Derin dondurucuda saklanan etin buzdolabının sebzelik
kısmının üstüne konularak çözünmesi beklenebilir. Etin çabuk çözünmesi amacıyla
oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler, insan sağlığı açısından
tehlikeli sonuçları da beraberinde getirmektedir.
- Et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çiğ
sebze ve meyveleri doğrama işlemi yapılmamalıdır.
Bayramlarda da yeterli ve dengeli beslenme ilkelerine uygun miktarda et
tüketirken çeşitlilik yaratmak için, diğer besin grupları olan ‘süt (süt,
yoğurt, ayran, peynir vb) grubu’, ‘ekmek (tahıl; makarna, bulgur, pirinç ))
grubu’, ‘sebze grubu’ ve ‘meyve grubu’ ile aynı öğünde birlikte tüketmeye özen
gösterilmelidir.
Tüm vatandaşlarımızın sağlıklı ve huzurlu bir bayram geçirmelerini dileriz.
