“ZAMAN
GEÇİYOR!”
Dünyada
her dakika 3 kişi tüberküloz nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Dünya Sağlık
Örgütü (DSÖ) 2019 yılında dünyada yaklaşık 10 milyon yeni tüberküloz vakası
görüldüğünü ve 1.400.000 kişinin de tüberküloz nedeniyle öldüğünü
bildirmektedir. Tüberküloz hava yolu ile bulaşan, başta akciğerler olmak üzere
tüm organları tutabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Önlenebilir ve tedavi
edilebilir bir hastalık olmasına rağmen halen dünyanın en ölümcül enfeksiyon
hastalığı olmaya devam etmektedir.
Tüberkülozun
sağlık, sosyal ve ekonomik yıkıcı sonuçlarını önlemek, kamuoyunda farkındalığı
artırmak ve küresel hastalık salgınını sona erdirmek amacıyla Robert Koch
tarafından Mycobacterium tuberculosis basilinin keşfedildiği, böylece
hastalığın teşhis ve tedavisinin yolunun açıldığı 24 Mart 1882 gününe ithafen
her yıl 24 Mart “Dünya Tüberküloz Günü” olarak anılmaktadır.
Ülkemizde
başarı ile yürütülen Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı sayesinde her yıl hasta
sayısında azalma gözlenmektedir. 2005 yılında 20.535 olan tüberküloz hasta
sayısı 2019 yılında 11.401’e, hastalık insidansı yüz binde 29,4’den yüz binde
13,7’ye düşmüştür. Ülkemizde tüberküloza yönelik tanı ve tedavi hizmetleri tüm
sağlık kuruluşlarında ücretsizdir. Tüberküloz ve dirençli tüberküloz
hastalarının tedavisinde kullanılan birinci ve ikinci seçenek ilaçlar
Bakanlığımız tarafından temin edilerek ücretsiz olarak sağlık kuruluşlarına ve
hastalarımıza ulaştırılmaktadır. Hastaların tedavisini düzenli olarak sürdürmek
ve tamamlanmasını sağlamak amacıyla 2006 yılından beri DSÖ’nün önerdiği
Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) uygulanmaktadır. DGT hastanın ilaçlarını doğru
ve tam olarak içtiğinden emin olabilmek için her doz ilacın bir sağlık
personelinin veya başka bir görevlinin gözetiminde içirilmesidir. Her gün
sağlık kuruluşuna gelemeyen hastalar için iletişim teknolojisindeki
gelişmelerden faydalanarak hastanın ilacını içerken bir sağlık çalışanına
görüntülü bağlanması veya ilaç içmesini kaydedip video yollaması şeklinde
uygulanan Video Gözetimli DGT de ülkemizde uygulanmaya başlanmıştır.
Tüberküloz
hastalarının tedavilerinin uzun sürmesi, tedavi süresince işgücü kaybına
uğramaları gibi nedenlerle hastalar ve aileleri psiko-sosyal desteğe ve maddi
yardıma ihtiyaç duymaktadırlar. Bu
kapsamda Bakanlığımız ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı arasında
bir protokol imzalanarak ekonomik ve sosyal güçlükler yaşayan hastalara 2018
yılı Ocak ayından itibaren düzenli aylık nakdi sosyal yardım verilmeye
başlanmıştır. Aynı zamanda tıbbi öz bakım gerektiren ve evdeki yaşam
koşullarının yetersiz olduğu durumlarda ilave destek ödemesi
sağlanabilmektedir. Dünyada ilk ve tek olan bu uygulama, DSÖ tarafından İyi
Uygulama Örneği olarak gösterilmektedir. Nakdi sosyal yardımdan 2019 yılında
4.593 hasta en az bir defa yararlanmıştır.
DSÖ
tarafından 2021 yılı Dünya Tüberküloz Günü teması "Zaman Geçiyor!"
sloganı ile belirlenmiştir. Dünyanın küresel liderler tarafından verilmiş
tüberkülozu sona erdirme taahhütlerini yerine getirmek için zamanın tükenmekte
olduğu belirtilmektedir. Bu cümle, tüberküloza son vermeyi riske atan COVID-19
pandemisine ve DSÖ’nün Evrensel Sağlık Kapsamına ulaşma hedefine uygun olarak
hastalığın önlenmesi ve tedaviye erişim faaliyetlerine de vurgu yapmaktadır. Bu
çerçevede Bakanlığımız tüberküloz kontrol çalışmalarını ulusal ve uluslararası
kuruluşlarla işbirliği içerisinde, kamunun yanı sıra özel sektör, sivil toplum
örgütleri ve gönüllü kuruluşlarla birlikte yürütmekte ve tüberküloz
eliminasyonunu hedefleyecek şekilde güçlendirerek sürdürmektedir.
Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye
Hedefimiz
Veremsiz Bir Gazipaşa