PULMONER
REHABİLİTASYON İLE
NEFES AL, HAREKET ET,
YAŞADIĞINI FARK ET.
14-20 MART 2021
PULMONER REHABİLİTASYON HAFTASI BASIN BİLDİRİSİ
T.C. Sağlık Bakanlığı,
Türk Toraks Derneği ve GARD Türkiye (Kronik Havayolu Hastalıkları Önleme ve
Kontrol Programı) kapsamında her yıl Pulmoner Rehabilitasyon Haftası etkinlikleri
yapılmakta olup konuya ilişkin sağlık personelinin ve toplumumuzun
bilgilendirilmesi, farkındalıklarının artırılması ve güncel gelişmelerin
paylaşılması amaçlanmaktadır. Bu yıl 14-20 Mart 2021 tarihleri arası Pulmoner
Rehabilitasyon Haftası olarak belirlenmiş olup tüm yurtta GARD
Türkiye, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Toraks Derneği ile birlikte konu ile
ilgili çeşitli etkinlikler yapılması planlanmıştır.
Günümüzde uzun süreli
solunum hastalıklarının tıbbi tedavisinin standart bir bileşeni olarak kabul
edilen Pulmoner Rehabilitasyon, bu hastalarının fiziksel ve psikolojik
durumlarını düzeltmeyi ve sağlığı iyileştirmeyi hedefleyen, hasta
değerlendirmesini takiben bireysel olarak belirlenen egzersiz eğitimi, davranış
değişikliği ve hasta eğitimi gibi yaklaşımları içeren kapsamlı uygulamalar
bütünüdür.
Pulmoner
Rehabilitasyon kimlere uygulanır?
Süregen nefes darlığı,
günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlanma, yaşam kalitesinde azalma ve/veya
egzersiz kısıtlılığı olan tüm solunum hastalarına pulmoner rehabilitasyon
uygulanabilmektedir. Pulmoner rehabilitasyon, her yaştaki solunum hastalarına
rehabilitasyon ünitelerinin özelliklerine bağlı olarak hastanede, ayaktan, evde
yapılabilmektedir. COVİD-19 pandemisi nedeni ile yaygınlaşan tele-tıp
kapsamında, internet ortamında eşzamanlı hastanın evinden katılabileceği
tele-pulmoner rehabilitasyon programları da uygulanabilmektedir. KOAH (Kronik
obstrüktif akciğer hastalığı) başta olmak üzere astım, bronşektazi,
interstisyel akciğer hastalıkları, kistik fibrozis, göğüs duvarı hastalıkları,
nöromusküler hastalıklar, akciğer nakli öncesi ve sonrası, akciğer kanseri,
obezite ilişkili tüm akciğer hastalıklarında pulmoner rehabilitasyon programı
başarı ile uygulanabilmektedir. Ayrıca COVİD-19 enfeksiyonu sonrası
akciğerlerinde değişiklikleri devam eden ve nefes darlığı, yorgunluk,
aktivitelerde kısıtlanma gibi şikayetleri devam eden hastalarda da pulmoner
rehabilitasyon önerilmektedir.
Pulmoner
Rehabilitasyonun amaçları nelerdir?
- Hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliği
ortadan kaldırması,
- Hastalığın ilerlemesini önlenme,
- Egzersiz toleransının artırılması,
- Sağlık durumunun iyileştirilmesi,
- Hastalıklara bağlı oluşabilecek kötü etkilerin önlenmesi ve tedavisi,
- Hastalık atak sayısının azaltılması ve atak şiddetinin hafifletilmesi,
- Yaşam kalitesinin iyileştirilmesi,
- Hastaneye başvuru sıklığı ve yatış süresinin azaltılması sonucunda
sağlıkla ilişkili harcamaların azaltılması,
- Sağ kalımda artış sağlamasıdır.
Pulmoner
rehabilitasyonun içeriği nelerdir?
Pulmoner
rehabilitasyonun en önemli ve temel bileşen egzersiz eğitimidir. Bireyin
ihtiyaçları doğrultusunda diğer bileşenler de (hasta ve ailesinin eğitimi,
vücut kompozisyonunun değerlendirilmesi gerekli hastalarda beslenme desteği,
psikososyal destek, nefes darlığı ile baş edebilme yöntemleri, iş-uğraşı
tedavisi, enerji koruma yöntemleri vb.) pulmoner rehabilitasyon programlarında
yer almaktadır.
Solunum
hastalıklarında egzersiz neden gereklidir?
Nefes darlığı olan
uzun süreli solunum sorunlu hastalar pulmoner rehabilitasyon programları ile
güvenli bir şekilde egzersiz yapabilirler. Kronik akciğer hastalarında nefes
darlığı ve/veya yorgunluğun neden olduğu günlük yaşamdaki hareketsizlik; kemik
ve kas içeriğinin, kalp ve akciğer fonksiyonlarının, hareket yeteneğinin
gittikçe azalmasına neden olur. Egzersiz ile kas kuvveti artar, kas
dayanıklılığı artarak daha uzun mesafeler yürünebilir, kas ve eklemler daha iyi
hareket eder, gevşemeyi sağlar, daha güçlü ve enerjik hissedilir, kalbin
çalışması iyileşir, nefes darlığı azalır. Ayrıca vücut savunma sistemi üzerinde
olumlu etkiler sayesinde enfeksiyonlardan korunmamızı sağlar.
Pulmoner
rehabilitasyon programının süresi ne olmalıdır?
Pulmoner
Rehabilitasyon programı en az 8 hafta (toplam 24 seans) süre ile uygulanmalıdır.
Egzersiz eğitimi bırakıldığında kazanımlar kaybedildiği için egzersiz
alışkanlığının devam ettirilmesi gerekmektedir, yani pulmoner rehabilitasyon
merkezlerinde verilen egzersiz içerikli sağlıklı beslenme, sağlıklı yaşam
öğretilerini alışkanlık haline getirip ‘yaşam tarzı’ olmalıdır. Sonuç
olarak, kronik akciğer hastalığından dolayı nefes darlığı, çabuk yorulma ve
güçsüzlük hissediyorsanız, günlük aktivitelerinizi yapmakta güçlük çekiyorsanız
değerlendirme için Göğüs Hastalıkları Uzmanına başvurduktan sonra pulmoner
rehabilitasyon programlarından yararlanmalısınız.
T.C. Sağlık Bakanlığı
ve Türk Toraks Derneği olarak, GARD Türkiye (Kronik Havayolu Hastalıkları
Önleme ve Kontrol Programı) çerçevesinde, tüm hekimleri, kamu yetkililerini,
Ulusal örgütleri ve Ulusal ve yerel medyayı birlikte çalışmaya davet ediyoruz.
Katkılarınız ve
desteğiniz için teşekkür ederiz.
Saygılarımızla.
T.C Sağlık Bakanlığı
Türk Toraks Derneği
Türkiye GARD