COVID-19 (Yeni Koronavirüs Hastalığı) Nedir?
Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19), ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’nde
Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes
darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak
2020’de tanımlanan bir virüstür.
Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında
bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan
başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk
Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayılmıştır.
Koronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek
büyük bir virüs ailesidir. İnsanlarda, birkaç koronavirüsün soğuk algınlığından
Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi
daha şiddetli hastalıklara kadar solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu
bilinmektedir. Yeni Koronavirüs Hastalığına SAR-CoV-2 virüsü neden olur.
Belirtileri Nelerdir?
Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı
bilinmemektedir. En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes
darlığıdır. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek
yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.
Nasıl Bulaşır?
Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların
solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere
dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesi
ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek
risklidir.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
COVID-19 enfeksiyonu ile ilgili şimdiye kadar edinilen bilgiler, bazı
insanların daha fazla hastalanma ve ciddi semptomlar geliştirme riski altında
olduğunu göstermiştir.
- Vakaların yüzde 80'i hastalığı hafif
geçirmektedir.
- Vakaların %20’si hastane koşullarında tedavi
edilmektedir.
- Hastalık, genellikle 60 yaş ve üzerindeki
kişileri daha fazla etkilemektedir.
Hastalıktan En Çok Etkilenen Kişiler:
- 60 yaş üstü olanlar
- Ciddi kronik tıbbi rahatsızlıkları olan insanlar:
- Kalp hastalığı
- Hipertansiyon
- Diyabet
- Kronik Solunum yolu hastalığı
- Kanser gibi
Çocuklar Risk Altında Mı?
Çocuklarda hastalık nadir ve hafif görünmektedir.
Çocuklarda şimdiye kadar ölüm görülmemiştir.
Hamileler Risk Altında Mı?
COVID-19 enfeksiyonu gelişen gebe kadınlarda hastalığın ciddiyeti konusunda
sınırlı bilimsel kanıt vardır.
Bununla birlikte mevcut kanıtlar COVID-19 enfeksiyonu sonrası hamile
kadınlar arasındaki hastalık şiddetinin, hamile olmayan yetişkin COVID-19 vakalarına
benzer olduğunu ve hamilelik sırasında COVID-19 ile enfeksiyonun fetüste
olumsuz bir etkisi olduğunu gösteren hiçbir veri olmadığını
göstermektedir.
Şu ana kadar COVID-19'un hamilelik sırasında anneden bebeğe bulaştığına
dair de bir kanıt bulunmamaktadır.
Tanı Nasıl Konur?
Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler ülkemizde mevcuttur.
Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans
Laboratuvarında ve belirlenmiş Halk Sağlığı Laboratuvarlarında yapılmaktadır.
Korunma Yolları Nelerdir?
Mümkün olduğu kadar yurtdışına yolculuk yapılmaması önerilmektedir.
Yurtdışına çıkışın zorunlu olduğu durumlarda aşağıdaki kurallara dikkat
edilmelidir:
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için
önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) için de
geçerlidir. Bunlar;
- El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20
saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı
durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya
antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun
yeterlidir.
- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas
edilmemelidir.
- Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün
ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
- Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle
doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir
- Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle
mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi
gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
- Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek
kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı
durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere
girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı,
tıbbi maske kullanılmalıdır.
- Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten
kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
- Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların
kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli
alanlardan kaçınılmalıdır.
- Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir
solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna
başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.
Detaylı bilgi için https://covid19bilgi.saglik.gov.tr adresini ziyaret
edebilirsiniz.
Günlük Koronavirüs Tablosu’nu, her gün yenilenen detaylı verilerle, aşağıda paylaştığımız linkten takip edebilirsiniz.
🔍 covid19.saglik.gov.tr